چسب سیلیکون یکی از پرکاربردترین چسبها در صنعت و مصارف خانگی است که به دلیل ویژگیهای منحصر به فردش، درزگیری و آببندی را به شکلی مؤثر انجام میدهد.
چسب سیلیکون بر پایه پلیمرهای سیلیکونی (مانند؛ پلیدیمتیل سیلوکسان) ساخته شده و پس از خشک شدن حالتی لاستیکی و انعطافپذیر دارد.
ویژگی بارز چسب سیلیکونی، انعطافپذیری بسیار بالا، مقاومت فوقالعاده در برابر دما، UV، رطوبت و عایق الکتریکی است.
انواع اصلی چسب سیلیکون
چسب سیلیکونی عمدتاً بر اساس مکانیسم خشک شدن و سخت شدن به دو دسته بزرگ تقسیم میشوند:
- چسب سیلیکون اسیدی :(Acetoxy Cure)
این نوع چسب هنگام خشک شدن (curing) بوی سرکه (اسید استیک) متصاعد میکند.
مزایا:
- چسبندگی عالی به سطوح شیشه و سرامیک.
- خشک شدن سریعتر به ویژه در رطوبت بالا.
- معمولاً ارزانتر است.
معایب:
- به علت خوردگی فلزات به خصوص مس، برنج و فولاد گالوانیزه به هیچ وجه مناسب نیست.
- بوی تند.
- چسب سیلیکون خنثی :(Neutral Cure)
این نوع بدون بو هستند و بخارات خنثی (معمولاً الکل یا اکسیم) آزاد میکنند.
انواع چسب خنثی:
الکوکسی(Alkoxy): متداولترین نوع چسب سیلیکون خنثی میباشد و مناسب برای مصارف عمومی است.
آمینو(Amino): ممکن است روی برخی سطوح باعث ایجاد لکه زردی شود.
اکسیم(Oxime) : مقاومت حرارتی بالاتر.
مزایا:
- عدم خوردگی فلزات: برای استفاده روی تمام فلزات (آلومینیوم، استیل، مس) ایمن است.
- عدم تخریب پلاستیکها.
- بدون بو.
- چسبندگی به طیف وسیعتری از مواد (انواع پلاستیکها و فلزات).
معایب:
- معمولاً گرانتر از نوع اسیدی.
- زمان خشک شدن طولانیتر نسبت به نوع اسیدی.
خلاصه انواع چسبهای سیلیکون
نوع چسب | ویژگی اصلی | کاربردها | مزایا | معایب |
|---|---|---|---|---|
تک جزئی اسیدی | بوی تند شبیه سرکه | درزگیری عمومی - ساختمان حمام، سرویس بهداشتی، سینک آشپزخانه و ... چسب آکواریوم | قیمت مناسب استفاده آسان | خوردگی رو فلزات و چوب |
تک جزئی خنثی | بدون بو غیر خورنده | چسب آینه پنجره دو جداره سطوح فلزی و پلاستیکی شیشه و لنز چراغ خودرو | مناسب برای سطوح حساس مقاوم در برابر UV | قیمت بالا نسبت به نوع اسیدی زمان خشک شدن طولانی نسبت به نوع اسیدی |
دو جزئی | شامل چسب و هاردنر | پنجرههای صنعتی | خشک شدن سریع مقاومت بالا | نیاز به ترکیب دقیق دو جزء |
حرارتی نسوز | مقاومت تا 300 درجه سانتیگراد | خودرو سازی کورههای صنعتی دما پایین | مقاومت حرارتی بالا | محدود به صنایع خاص خیلی گران قیمت |
سیلیکون الکترونیکی | عایق الکتریکی ضد رطوبت | بردهای الکترونیکی | جلوگیری از اتصال کوتاه | نیاز به دقت در استفاده |
مهمترین ویژگیها و مزایای چسب سیلیکونی
- مقاومت حرارتی بسیار بالا: معمولاً از ۶۰- تا ۲۰۰+ درجه سانتیگراد را تحمل میکنند. برخی انواع خاص حتی تا ۳۰۰ درجه سانتیگراد نیز مقاوم هستند.
- انعطافپذیری دائمی: پس از خشک شدن مانند لاستیک نرم و انعطافپذیر باقی میماند و ترک نمیخورد.
- مقاومت عالی در برابر آب و رطوبت، ضد قارچ و کپک هستند. برای محیطهای مرطوب و زیر آب (مانند آکواریوم) ایدهآل هستند.
- مقاومت در برابر شرایط جوی (UV): در برابر نور خورشید و آب و هوای بیرون تجزیه نمیشوند (برخلاف چسبهای آکریلیک).
- عایقکاری الکتریکی: عایق بسیار خوبی هستند و برای پوشش و عایقکاری اتصالات الکتریکی استفاده میشوند.
معایب و محدودیتها
- عدم امکان رنگ پذیری: هیچ نوع رنگی به آن نمیچسبد.
- چسبندگی ضعیف روی برخی پلاستیکها مانند پلیاتیلن (PE)، پلیپروپیلن (PP)و تفلون (PTFE).
- تمیزکاری سخت: پس از خشک شدن پاک کردن آن بسیار دشوار است و فقط به صورت مکانیکی (تراشیدن) امکانپذیر است (تقریبا حلالی ندارد).
- بوی نوع اسیدی: میتواند برای برخی آزار دهنده باشد و موقع استفاده به تهویه نیاز دارد.
پرایمر سیلیکون
پرایمر چیست؟ پرایمر یک ماده واسطه بین چسب و سطح میباشد که با عث افزایش چسبندگی میشود. پرایمرها در صنایع مختلف از جمله صنایع رنگ و چسب کاربرد زیادی دارند و موجب بهبود خاصیت چسبندگی مواد مختلف به سطح بستر خود میشوند. پرایمر سیلیکون از نظر شیمیایی در مقایسه با سایر پرایمرها یکی از مواد پیچیده محسوب میشود که به همین دلیل دارای قیمت بالاتری نسبت به سایر پرایمرها است.
نکات کلیدی برای استفاده صحیح
- انتخاب نوع صحیح: حتماً با توجه به ماده اصلی، نوع اسیدی یا خنثی را درست انتخاب کنید.
- تمیزکاری و خشک بودن سطح: سطح باید کاملاً تمیز، خشک و عاری از چربی باشد.
- استفاده از پرایمر: برای چسبندگی بهتر روی برخی سطوح مانند شیشه یا فلزات، از پرایمر مخصوص استفاده کنید.
- زمان خشک شدن: به چسب زمان دهید تا کاملاً خشک شود. زمان خشک شدن سطحی 24 ساعت و کامل ممکن است چند روز طول بکشد.
- تهویه: در فضای بسته از تهویه مناسب استفاده کنید.
بستهبندی:
بستهبندی چسب سیلیکونی در بازار معمولا در سایزهای زیر موجود میباشند:
- کوچک تیوپی 30، 50 و 80 گرمی
- کارتریجی 280~300 ml
- سوسیسی 600 ml
رنگ بندی چسب سیلیکونی:
چسب سیلیکونی در رنگ های سفید، مشکی، نیمه شفاف و کاملا شفاف شیشهای تولید میگردد.
نتیجهگیری
چسب سیلیکونی یک ماده چندمنظوره و ضروری برای هر جعبه ابزاری است و کاربرد وسیعی در صنعت دارد. قدرت اصلی آن در انعطافپذیری، دوام و مقاومت در برابر دما بالا و رطوبت نهفته است. درک تفاوت بین انواع اسیدی و خنثی، مهمترین عامل برای استفاده موفق و جلوگیری از آسیب دیدن سطوح (به ویژه فلزات) است.
